Cytaty

Lem Stanisław, "Apokryfy"

"Pogarszająca się umysłowa jakość przywódczych elit politycznych to skutek rosnącej złożoności świata. Ponieważ ogarnąć go w pełni nie może nikt, choćby obdarzony był największą mądrością, do władzy pchają się Ci, co wcale się tym nie martwią"




Fredrich August von Hayek, “Nadużycie rozumu”

1. “Nigdy człowiek bardziej nie pogrąży się w błędzie, niż gdy podążą nadal drogą, która doprowadziła go do dużego sukcesu.”




Cupitt Don, „Po Bogu. O przyszłości religii”


1. "Pisarze tacy jak John Updike czy Umberto Eco sugerują, że współczesna, zdominowana przez media kultura zawróciła nas z powrotem do średniowiecza: wtedy Kościół dostarczał każdemu wyobrażeń o świecie, teraz robią to media, a nową formą świętości jest popularność." (s. 10)

2. "Przeciwnie, długa historia ezoteryzmu religijnego aż za dobrze dowodzi, że wartości i prawdy przechowywane z dala od widoku publicznego i krytyki bardzo prędko degenerują się do zwykłych nonsensów. Język musi być w swobodnym obiegu, aby nie zagubić sensu." (s. 12)

3. "Z nowego rozumienia kultury jako systemu nieustannie krążących znaków wynika, że świat znaczeń symbolicznych, w którym żyjemy, jest falującym swobodnie kontinuum pozbawionym zewnętrza. Jakiekolwiek wystąpienia przeciwko niemu muszą korzystać z jego słownika, są zatem jego częścią i zostaną przezeń wchłonięte. Nie można tak po prostu odejść, bo nie ma dokąd. Protest przeciwko systemowi pozostaje częścią systemu." (s. 16)

4. "Platon przekształca bogów w idee, chrześcijaństwo umieszcza je w umyśle Boga, Kant w umyśle człowieka." (s. 82)

5. "Unicestwienie Boga i osiągnięcie doskonałej z Nim jedności są jednym i tym samym." (s. 96)

6. "Nawet ci, którzy najgłośniej wołają, że ich poglądy religijne mają absolutnie dosłowny i rzeczywisty sens, w praktyce nie zachowują się tak, jakby brali wiarę serio. Wielu ludzi twierdzi, że wierzy w astrologię, ale nie przyjdzie im na myśl, by od astrologów oczekiwać przepowiedni równie precyzyjnych i sprawdzalnych jak te, które dają astronomowie, zapowiadając na przykład zaćmienie. Gdy okazuje się, że jakiś nowy lek nie został dostatecznie przetestowany i jest nieskuteczny lub ma szkodliwe skutki uboczne, ludzie bez wahania podają firmę farmaceutyczną do sądu. Nikt jednak nie słyszał o katoliku podającym do sądu papieża za to, że wizyta w Lourdes nie przyniosła spodziewanych efektów. Wiara w świat nadprzyrodzony ma dziś wszędzie znaczenie marginalne, a dowodzi tego fakt, że nikt, nawet najskrajniejsi fundamentaliści, nie proponuje poważnie, by domagać się od niej takiego stopnia niezawodności, jakiego żądamy w przypadku nowych osiągnięć techniki. Jeśli zaś z rzadka próbuj się czegoś podobnego – nie słychać, by w efekcie ktokolwiek istotnie zmienił swoje przekonania." (s. 114)

7. "To, co dzieje się w Irlandii Północnej, w Bośni, w Izraelu/Palestynie i wielu innych miejscach, wystarcza aż nadto, by przekonać rozsądnie myślących, że po prostu nie możemy pozwolić sobie dłużej na dawną klanowość, dawny etnonacjonalizm i dawne religie. Wszystko to są machiny nienawiści. Jednoczą tylko poprzez podział, łączą ludzi wyłącznie dzięki kierowaniu ich nienawiści na zewnątrz, ku demonicznemu innemu. (s. 150)

8. "Rzecz zdumiewająca: Bóg i Mamona zamienili swoje pozycje etyczne. Mamona jest internacjonalistką. Chce żeby ludzi byli zdrowi i wykształceni. Pragnie też pokoju i stabilizacji, postępu i powszechnego dobrobytu. Bóg natomiast (zwłaszcza na Środkowym Wschodzie) wydaje się być raczej Molochem żądającym ignorancji, nędzy, wojny. Czterej jeźdźcy Apokalipsy mogą nieść ludziom zagładę, lecz Bóg bardzo ich lubi." (s. 182)




Kaczynsky Theodore, "Industrial Society and Its Future"


1. "In the future, social systems will not be adjusted to suit the needs of human beings. Instead, human beings will be adjusted to suit the needs of the system."

2. "There may or may not be an immaterial human soul, but if there is one it clearly is less powerful than the biological mechanisms of human behaviour."

3. "Never forget that the human race with technology is just like an alcoholic with a barrel of wine."




Witkiewicz Stanisław Ignacy, "Narkotyki"



1. "[...] wyczerpane do dna i bez skutku starające się uartystycznić kino; radio jako 'radiokręcicielstwo' lub co najwyżej jako uczuciowe narkotyzowanie się muzyką w sposób taki, w jaki czyni to wyjący 'pod harmonię' pies bez doznawania głębszych artystycznych wrażeń, do czego konieczna jest istotna muzyczna kultura i muzyczne, a nie 'wyjcowe' zrozumienie muzyki; chroniczny, beznadziejny dancing, ta najpotworniejsza z nieuświadomionych plag dzisiejszych społeczeństw; jeszcze najlepsza z nich: sport, który o ile trzymany w ryzach, a nie rozdymany do śmiesznych rozmiarów jakiegoś kapłaństwa, mógłby przynajmniej sprzyjać odrodzeniu fizycznemu, nie niszcząc przez swoiste zagłupienie wyższych zainteresowań ludzi młodych i zdrowych. a do tego jeszcze puchnąca z dnia na dzień codzienna gazeta, której przeczytanie stanowi jedyny 'poważny' wysiłek umysłowy co najmniej 80% ludzkości."

2. "[...] panuje u nas straszliwy brak prawdziwie morowych, genialnych ludzi, tj. snardzów mających intuicję chwili i umiejących w tej odpowiedniej chwili kondensować odpowiednie układy sił. Ale to daje przede wszystkim posiadanie jakiejś idei, naprawdę przyszłościowej na daleki dystans, w którą się naprawdę wierzy, która jest po prostu warunkiem koniecznym życia danego indywiduum (do tego musi dojść odpowiednie natężenie intelektualne, na które u nas nie zwraca się nigdy dostatecznej uwagi), a której wcielenie jest warunkiem istotnym postępu całej ludzkości, a nie tylko danego narodu lub klasy kosztem innych. Skończyła się epoka kultur izolowanych, ziemia stała się organizmem, a każdy jej dwunogi mówiący mieszkaniec stał się przynajmniej potencjalnie równym co do możliwości jego sprawiedliwego zużytkowania dla dobra jego i ogółu jej obywateli."





Gross Jan T., "Strach"


"Takie zbrodnie, ujawniając bliskość ofiary i kata, wybijają nas z codziennej rutyny. Bo przecież bez wzajemnej miłości żyjemy jakoś obok siebie, bawimy się na sąsiednich podwórkach, mijamy na ulicy, spotykamy w sklepie, załatwiając sprawunki, podglądamy ukradkiem na niedzielnym deptaku. I nagle okazuje się, że te wspólnie spędzone chwile do niczego nie zobowiązują. Okazuje się, że z dnia na dzień, z czyjegoś podszeptu, bariera nieprzenikniona wyrasta między ludźmi, jakby należeli do innej kategorii bytów. I oto mężczyźnie, który pałą brzozową zamierzył się na bliźniego, ręka boska odbiera dar mowy, stawiając go poza gatunkiem, tak że tylko bełkot potrafi z siebie wydobyć: 'kurwa twoja mać Żydzie', kein warum."




Tokarczuk Olga, "Bieguni"


"Oto nowy typ umysłu, myślała Karen, który nie ufa słowom z książek, z najlepszych podręczników, z opracowań, monografii, encyklopedii - sponiewierany w czasie studiów, a teraz ma czkawkę. Zdeprawował się łatwością rozkładania na czynniki pierwsze każdej, najbardziej nawet skomplikowanej konstrukcji. Sprowadzaniem do absurdu każdej nieprzemyślanej argumentacji, przyjmowaniem co kilka lat zupełnie nowego, modnego języka, który - podobny do najnowszej, reklamowanej wersji scyzoryka - potrafi zrobić wszystko ze wszystkim: otworzy puszkę, oprawi rybę, zinterpretuje powieść i przewidzi rozwój sytuacji politycznej w centralnej Afryce. To umysł szaradzisty, umysł, który operuje odsyłaczami i przypisami jak nożem i widelcem. Umysł racjonalny i dyskursywny, samotny i sterylny. Umysł, który zdaje sobie ze wszystkiego sprawę, także i z tego, że niewiele rozumie; lecz porusza się szybko, bystry, inteligentny elektroniczny impuls, bez ograniczeń, łącząc wszystko ze wszystkim, przekonany, że wszystko to coś razem znaczy, ale nie wiemy - co."




Krishnamurti U. G., „Umysł jest mitem. Niepokojące rozmowy z człowiekiem zwanym U.G.”


1. "Okazywanie wrażliwości nie polega na tym, by ostentacyjnie i w sposób wymuszony narzucać się innym, ale żeby poddać się wrażliwości na wszystko, co nas otacza."

2. "Póki sądzisz, że masz coś, co mógłbyś odrzucić, jesteś zgubiony. Brak troski o pieniądze i o życiowe konieczności jest chorobą. Odmawianie sobie podstawowych potrzeb życiowych jest perwersją. Wydaje Ci się, że poprzez narzucony sobie ascetyzm rozszerzysz granice świadomości w celu osiągnięcia szczęścia. Nie ma o czym mówić. Wewnętrzny spokój osiągniesz dopiero wtedy, gdy wszystkie twoje idee dotyczące świadomości zostaną porzucone, ty natomiast zaczniesz funkcjonować jak komputer. Musisz stać się maszyną, działać automatycznie w tej rzeczywistości, nie kwestionując nigdy swoich poczynań, przed, w trakcie ani po."

3. "... oświecenie i Bóg, których tak szukacie, są przyjemnością ostateczną, przyjemnością ponad wszystko, przyjemnością, którą wymyśliliście sobie, by uwolnić się od bolesnego stanu, w którym wciąż tkwicie."

4. "Myślenie nie jest ani twoją, ani moją własnością - to nasze wspólne dziedzictwo. Nie ma czegoś takiego jak twój umysł i mój umysł. Istnieje tylko jeden UMYSŁ - totalność wszystkiego, na co składa się to, czego doświadczył, co poznał i odczuwał człowiek. Jest to totalność przekazywana z pokolenia na pokolenie. Podobnie jak oddychamy tą samą atmosferą, tak myślimy i działamy w jednej 'sferze myślenia'. Myśli istnieją po to, byśmy działali i porozumiewali się w tym świecie w sposób jasny i inteligentny."

5. "Człowiek porzucił naturalną mądrość ciała. Właśnie dlatego mówię (to moja 'pieśń zagłady'), że tego dnia, kiedy człowiek doświadczył świadomości, która spowodowała, iż poczuł się odrębny i wyższy od zwierząt, zasiał ziarno własnego unicestwienia. Ów spaczony sposób widzenia życia powoli popycha całe myślenie w kierunku zagłady. Nie możecie nic zrobić, żeby to zatrzymać."

6. "Gdy darujesz sobie myśli o sensie, wówczas dostrzeżesz sens we wszystkim, cokolwiek będziesz robił w zwykłym codziennym życiu."

7. "Myślisz, że możesz żyć wygodnie dzięki woli, zmaganiom i wysiłkowi. Niestety, to wszystko, na co cię stać. Znasz tylko wysiłek. Łatwość osiągnięta z pomocą wysiłku; jak chcesz mieć pokój dzięki wojnie?"

8. "Dopóki upierasz się przy poszukiwaniu celu albo sensu życia, cokolwiek robisz, będzie wydawało ci się bezcelowe i pozbawione sensu."

9. "Dlaczego życie miałoby mieć jakiś sens? Dlaczego miałby istnieć jakiś cel życia? Samo życie jest wszystkim, co jest. Twoje szukanie duchowego sensu robi z życia problem."

10. "Musisz używać myśli, aby uzyskać to, czego pragniesz na tym świecie. Lecz kiedy chcesz zdobyć to, czego nie ma - Boga, błogość, miłość itd. używając myśli, wówczas udaje ci się jedynie przeciwstawić jedną myśl drugiej, stwarzając cierpienie dla siebie, dla świata."

11. "Poszukiwanie szczęścia doprowadzi tylko do zniszczenia całej wrażliwości i inteligencji twojego systemu nerwowego. Pożądanie rzeczy nie istniejących - romantycznych, religijnych, duchowych, towaru ulubionego przez ego - jest siłą niszczącą ciało. Zaburza to radykalnie chemiczną równowagę ciała. Ciało, które zainteresowane jest wyłącznie przetrwaniem i prokreacją, traktuje podobnie i ból, i przyjemność To ty domagasz się powstrzymania bólu i zwiększenia przyjemności. Odpowiedź ciała zarówno na przyjemność, jak i na ból jest taka sama - jęk."

12. "Myśl nigdy nie uchwyci istoty i ruchu życia; jest na to zbyt powolna."

13. "Bardzo głupio podzieliliście życie na wyższe i niższe cele, na ścieżki materialne i duchowe. W obu przypadkach wymaga to wiele wysiłku, walki i bólu. Ja natomiast mówię, że w ogóle nie ma żadnych ścieżek duchowych; są one tylko przedłużeniem materialnych celów w taki sposób, iż wyobrażacie sobie, że jest jakiś wyższy, wznioślejszy poziom."

14. "Każda jednostka żyje w oddzielnym i innym świecie bez wspólnego punktu odniesienia i jedynie wyobraża sobie, że kiedykolwiek dogada się z kimś."

15. "Rzeczywista indywidualność, ktoś, kto jest wolny od zgromadzonej tradycji i wiedzy ludzkiej, jest z konieczności zagrożeniem dla społeczeństwa."

16. "To bardzo trudne być takim jak inni, zwykłym człowiekiem. Mierność zużywa sporo energii. Lecz bycie sobą jest bardzo łatwe. Nie musisz robić niczego. Nie jest potrzebny żaden wysiłek. Nie musisz szkolić swojej woli. Nie musisz robić niczego, by być sobą."

17. "Natura jest zajęta tworzeniem zupełnie niepowtarzalnych jednostek, podczas gdy kultura stworzyła jeden wzór, któremu wszyscy muszą się podporządkować. To jest groteskowe."

18. "Działania wojenne, jakie rozgrywają się w świecie, są przedłużeniem tego, co przez cały czas dzieje się wewnątrz ciebie. Dlaczego w tobie samym toczy się wojna? Ponieważ dążysz do pokoju. Sposobem, którego używasz w swoich dążeniach, aby być w pokoju sam ze sobą, jest wojna."

19. "Wiedza naukowa czy inna jest pożądana, ponieważ zapewnia siłę. Miłość jest doraźnym konceptem stosowanym tam, gdzie brak jest siły. Ponieważ wszystkie inne sposoby zawiodły, wszystkie inne drogi do osiągnięcia własnej potęgi były bezskuteczne, więc wymyśliłeś to, co nazywasz miłością."

20. "Osoba naprawdę wyjątkowa, dla której nie ma w kulturze identyfikatorów, nigdy nie dowie się, że jest wyjątkowa."